میراث فرهنگی روستای وانشان روبه نابودی است و این مسئله بر هیچکس پوشیده نیست. ارگ ها، محوطه
حسینه ای امامزاده ابوالفتوح، بافت تاریخی روستا و ... از جمله مکان های تاریخی‌ای هستند که با بی‌توجهی
مسئولان در آستانه نابودی قرار گرفته‌اند. این مکان‌های تاریخی که نشان از گذشته دور وانشان دارد به نوعی
نمایانگر هویت فرهنگی و تاریخی این خطه زیبا می باشد. پس در این راستا سازمان‌های متولی وظیفه دارند
برای حفظ این آثار و همچنین هویت فرهنگی و تاریخی وانشان بکوشند. اما طی سال‌های اخیر با توجه به
افزایش روند تخریب میراث فرهنگی تاریخی وانشان، برخوردی جدی با متخلفان صورت نگرفته است و سازمان
میراث فرهنگی به عنوان مسئول حفاظت و مرمت این آثار، یا از قوانین حمایتی در این حوزه اطلاعی ندارد یا
اینکه در وظیفه خود کوتاهی کرده است. این بی‌اطلاعی از قوانین یا کوتاهی تا جایی است که چندی پیش
یکی ارگ های ساخته شده روبه ویرانی می باشد یا درخت 150 ساله را قطع کرده اند، متاسفانه تخریب
میراث فرهنگی در گلپایگان و روستا های تابعه از جنبه عمومی به جنبه خصوصی تغییر یافته است ، در حالی که
باید تخریب میراث فرهنگی به عنوان جرم عمومی در نظر گرفته شود چون میراث فرهنگی بیت المال است.»
به طور کلی می‌توان گفت شهرستان گلپایگان و روستاهای تابعه، بسیار باستانی است و چند هزار سال تمدن
دارد بنابراین از دیر باز همیشه روستای وانشان مورد نظر سوءاستفاده سودجویان بوده است. در جهت دست
یابی به برخی از آثار تاریخی، فرهنگی و عتیقه متاسفانه گاهی این مسئله جنبه فراگیری پیدا کرده است. مانند
طلای امامزاده؟!!!
در سال 92 طی قانون مجازات اسلامی ، تخریب میراث فرهنگی جنبه عمومی دارد. دادستان بدون نیاز به
شکایت شخصی می‌تواند اگر تخریب این آثار یا کوتاهی متولین را مشاهده کرد موضوع را پیگیری و مرتکب را
به مجازات برساند. از طرفی سازمان میراث فرهنگی هم بنا به وظیفه سازمانی موظف است در اینگونه موارد در
برخورد با چنین جرمی حتما به عنوان شاکی شکایت کند و از دادسراها و دادگاه‌ها بخواهد به موضوع رسیدگی
کنند. که متاسفانه.....
در قوانین کشور از این آثار حمایت های زیادی شده است. مشکل جدی و اساسی ما مسئله فقدان نظارت
توسط متولین میراث فرهنگی است. برای اینگونه آثار در وانشان مشکلاتی از جمله تخریب بارها دیده شده
که دلیل آن نبود نظارت جدی مسئولین منطقه در این حوزه است.
گاهی یک اثر باستانی ارزشمند یا امام زاده را به یک فرد مسنی سپرده‌اند از صبح تا بعدازظهر آن فرد مراقب
باشد و بعد از آن زمان، کسی وجود ندارد که به عنوان مراقب در آنجا حضور داشته باشد. بنابراین مشاهده
می‌کنیم که آن آثار توسط افراد خراب یا دزدیده شده است، متاسفانه به هیچ وجه نظارت کافی و لازم وجود
ندارد. به طور کلی یکی از وظایف مسئولین و آحاد مردم حفظ آثار تاریخی و فرهنگی است. اما جای تاسف
است که با توجه به قوانین موجود و ورود تکنولوژی قوانین اثر اجرایی خود را از دست داده‌اند که امروزه شاهد
تخریب و یا تخلفاتی در رابطه با میراث فرهنگی هستیم، مقصر قانون نیست و حافظان و متولیان فرهنگی باید
مراقب باشند تا هیچ دستگاهی در اجرای قانون قصور نورزد، چرا که قانونگذار تعرض به میراث فرهنگی را در حکم
تعرض به امنیت عمومی جامعه می‌داند.
در مواد قانون مجازات اسلامی در فصل نهم تخریب اموال تاریخی و فرهنگی، مصوب سال92 آمده است:
کلمات کلیدی:
